මූලිකවම මේක පුදුම විදිහට හිතන්න පුළුවන්, හරිම ජවසම්පන්න චරිතයක් ගැන කියවෙන කතාවක්. මේ තමයි හොෂියාර් සිං. තමන්ට ලැබෙන්න ඕන අධ්‍යාපනයක් එක කාලෙක නැති වුණත්, කොහොම හරි මේ මනුස්සයා ආයෙත් මේ අධ්‍යාපන ක්‍රමයට ගුරුවරයෙක් විදිහට ඇතුළු වෙනවා.

දැන් මේකයි සීන් එක! හොෂියාර් දන්නවා මේ අධ්‍යාපන ක්‍රමය ඇතුළේ තියෙන ලොකු ලොකු අවුල් තියෙනවා කියලා. ඒ අවුල් හැදෙන්න මුල් වෙලා තියෙන දේවල් වෙනස් කරන්න එයාට ලොකු උවමනාවක් තියෙනවා. වෙනස් විදිහකට ඉගෙනීම සහ ජීවිතයම පරිවර්තනය කරන්න පුළුවන් කියලා එයා විශ්වාස කරනවා.

ඉතින්, මේ හොෂියාර් කියන ගුරුවරයා තමන්ගේම අලුත්, විප්ලවීය ගමනක් පටන් ගන්නවා. සාම්ප්‍රදායික විදිහට පාඩම් කටපාඩම් කරන ක්‍රමය වෙනුවට, ළමයින්ට ඇත්ත ජීවිතේට අවශ්‍ය දේවල් උගන්වන විදිහට අධ්‍යාපනය වෙනස් කරන්න එයා උත්සාහ කරනවා.

හැබැයි ඉතින්, හැමෝම මේ වෙනස්කම් වලට කැමති වෙන්නේ නෑනේ. ස්ථාවරව වැඩ කරන පද්ධතියක් වෙනස් කරන්න ගියාම, ගුරුවරුන්, ප්‍රධානාචාර්යවරුන් වගේම ඉහළ නිලධාරීන්ගෙනුත් හොෂියාර්ට ලොකු බාධක එල්ල වෙනවා. ‘සිස්ටම් එක’ වෙනස් කරන්න හදන්නේ නැතුව තමන්ව වෙනස් කරගන්න කියලා සමහරු එයාට බලපෑම් කරනවා.

හොෂියාර් කොච්චර බාධක ආවත්, තමන්ගේ අලුත් ඉගැන්වීමේ ක්‍රම අතහරින්නේ නෑ. මේ නිසා එයාට රැකියාව පවා නැති වෙනවා. ඒත් එයා ආයෙත් නැගිටලා, තමන්ගේම විදිහට ළමයින්ට උගන්වන්න පටන් ගන්නවා. එයාට මේ ගමනේදී සහය වෙන ලස්සන ආදර කතාවකුත් කතාවට එකතු වෙනවා.

අවසානයේදී බලන්න තියෙන්නේ, මේ තනි මනුස්සයාට පුළුවන් වෙයිද කුණු වෙලා ගිය අධ්‍යාපන ක්‍රමය ඇතුළේ ඇත්තටම වෙනසක් ඇති කරන්න? එයාගේ අරමුණ සාර්ථක වෙයිද, නැත්නම් සිස්ටම් එකට යටත් වෙන්න වෙයිද? මේක බැලුවම තේරෙයි, මේ කතාවෙන් අපේ රටේ අධ්‍යාපනය ගැනත් මොනවද හිතන්න තියෙන්නේ කියලා!